Brussel, 23 maart 2012 - De Europese Commissie heeft vandaag nieuwe regels voorgesteld om ervoor te zorgen dat Europese schepen enkel worden gerecycled in inrichtingen die voldoen aan normen inzake arbeidsveiligheid en milieuverantwoord beheer.

Jaarlijks worden meer dan 1 000 grote oude commerciële schepen, zoals tankers en containerschepen, gerecycled voor hun schroot, maar veel Europese schepen eindigen in ondermaatse inrichtingen op de getijdenstranden van Zuid-Azië.

In zulke inrichtingen ontbreken doorgaans de milieubeschermings- en veiligheidsmaatregelen die nodig zijn voor het beheer van de gevaarlijke materialen in afgedankte schepen, zoals asbest, polychloorbifenylen (pcb's), tributylintin en oliehoudend slik. Dit leidt tot aanzienlijke milieuverontreiniging en hoge ongevallencijfers en gezondheidsrisico's voor arbeiders.

Milieucommissaris Janez Potočnik: "Hoewel de scheepsrecyclingsector zijn praktijken heeft verbeterd, zijn de omstandigheden in veel inrichtingen nog steeds gevaarlijk en schadelijk. Dit voorstel moet ervoor zorgen dat onze oude schepen worden gerecycled met respect voor het milieu en de gezondheid van arbeiders.

Het geeft een duidelijk signaal af dat er haast moet worden gemaakt met investeringen in het verbeteren van recyclinginrichtingen." Commissaris Potočnik heeft de verordening voorgesteld samen met vicevoorzitter Siim Kallas, commissaris voor Vervoer.

Volgens de nieuwe regels, die in de vorm van een verordening worden gegoten, komt er een systeem van toezicht, certificatie en erkenning voor grote commerciële zeeschepen die de vlag van een lidstaat van de EU voeren, dat de gehele levensduur ervan beslaat, vanaf de bouw tot de exploitatie en de recycling.

Het systeem is gebaseerd op het Verdrag van Hongkong voor het veilig en milieuverantwoord recyclen van schepen, dat in 2009 is goedgekeurd. Het voorstel van vandaag is erop gericht het verdrag snel ten uitvoer te leggen, zonder het jarenlange proces van ratificatie en inwerkingtreding af te wachten.

Om de officiële inwerkingtreding van het Verdrag van Hongkong te bespoedigen, heeft de Commissie vandaag ook een ontwerpbesluit voorgesteld dat de lidstaten ertoe verplicht het verdrag te ratificeren.

Volgens het nieuwe systeem moeten Europese schepen een inventaris van de gevaarlijke materialen aan boord opstellen en een inventariscertificaat aanvragen. De hoeveelheid gevaarlijke materialen aan boord (waaronder ladingresten, brandstofolie enz.) moet worden beperkt vóór het schip aan een recyclinginrichting wordt afgeleverd.

Om in de lijst van wereldwijd erkende inrichtingen te worden opgenomen, moeten scheepsrecyclinginrichtingen voldoen aan een reeks milieu- en veiligheidsvereisten. Europese schepen zullen enkel mogen worden gerecycled in inrichtingen die op de lijst staan.

Bepaalde vereisten waaraan de scheepsrecyclinginrichtingen moeten voldoen, gaan verder dan die van het Verdrag van Hongkong. Dit zorgt voor een betere traceerbaarheid van Europese schepen en garandeert dat het van de ontmanteling afkomstige afval (en de gevaarlijke stoffen die het bevat) op een milieuverantwoorde wijze wordt beheerd.

Om de naleving te verzekeren, schrijft het voorstel voor dat scheepseigenaren die van plan zijn een schip voor recycling af te zenden, dat aan de nationale autoriteiten moeten meedelen. Door de lijst van schepen waarvoor zij een inventariscertificaat hebben afgegeven, te vergelijken met de lijst van schepen die zijn gerecycled in erkende inrichtingen, kunnen de autoriteiten gemakkelijker illegale recycling opsporen. De in de verordening voorgestelde sancties zullen ook specifieker en preciezer zijn.

Volgende stappen
De Raad en het Europees Parlement zullen het voorstel van de Commissie nu bespreken.

Achtergrond
Scheepsrecycling wordt momenteel gereguleerd door de verordening inzake de overbrenging van afvalstoffen, die de uitvoer van gevaarlijk afval naar niet-OESO-landen verbiedt. De bestaande wetgeving is echter niet specifiek ontworpen voor schepen en wordt vaak omzeild.

Dit heeft te maken met een gebrek aan geschikte recyclingcapaciteit in OESO landen, maar het is ook moeilijk te bepalen wanneer een schip afval wordt en welk land het schip uitvoert.

Het nieuwe voorstel is erop gericht de tekortkomingen van deze wetgeving aan te pakken en onder strenge voorwaarden toe te staan dat schepen onder EU-vlag in niet-OESO-landen worden gerecycled.

In 2009 is meer dan 90 % van de Europese schepen ontmanteld in scheepsrecyclinginrichtingen in niet-OESO-landen, waarvan bepaalde inrichtingen niet aan de normen voldeden. Het aantal Europese sloopschepen is aanzienlijk: 17 % van het tonnage in de wereld is onder EU-vlag geregistreerd. De wereldwijde verbetering van scheepsontmantelingspraktijken is daarom een prioriteit voor de EU.

Uit ernstige bezorgdheid over de negatieve gezondheids- en milieueffecten van scheepsrecycling heeft de Commissie op 19 november 2008 een EU-strategie voor een betere ontmanteling van schepen vastgesteld.

In de strategie wordt een aantal maatregelen voorgesteld om scheepsrecycling zo snel mogelijk te verbeteren, zonder de inwerkingtreding van het Verdrag van Hongkong af te wachten. Het voorstel van vandaag bouwt voort op ideeën die in de strategie zijn vervat.

Het Verdrag van Hongkong moet door minstens 15 grote vlaggen- en recyclingstaten worden ondertekend om in werking te treden. Die landen moeten minstens 40 % van de wereldvloot vertegenwoordigen en een aanzienlijk deel (bijna 50 %) van de wereldwijd beschikbare recyclingcapaciteit.

Bron: visserijnieuws.nl